فصل گاو بانگی مرال، بزرگترین گوزن ایران آغاز شد. گاوبانگی اصطلاحی است که کارشناسان و متخصصان رفتار شناسی جانوری به آواهای این پستاندار در هنگام جفتگیری اطلاق میکنند.
در این فصل مرال نر سرمست بوده به دنبال تشکیل حرمسرا برای خود است و برای رسیدن و حفظ قلمرو مبارزات سختی بین مرالهای ماده در میگیرد که گاه این درگیری خونین میشود.
جفتگیری مرال معمولاً از اواسط شهریور تا نیمه مهر ماه صورت میگیرد در این فصل بین نرها جدالی سخت جهت تعیین قلمرو در می گیرد به گونهای که در اکثر مناطق زیست آنها، صدای نرها که به «گاو بانگ» مشهور است شنیده میشود.
مهندس کامران زلفینژاد مدیر کل محیط زیست گیلان به ایسنا گفت: این پستاندار که به نام گاو کوهی نیز شناخته میشود یکی از سه گونه گوزن موجود در ایران است. مرال بزرگترین گوزن ایران بوده و عمدتا در جنگلهای مناطق کوهستانی زندگی می کند که با توجه به غنای اکوسیستمی گیلان و وجود جنگلهای بینظیر هیرکانی این استان یکی از مهمترین زیستگاههای این گونه با ارزش حیات وحش به حساب میآید.
وی یادآور شد: متاسفانه طی سه دهه گذشته به دلیل شکار بیرویه و عدم نظارت دقیق بر روی فرآیند شکار غیرقانونی جمعیت مرال بیش از 70 درصد کاهش یافته و تا سال 1380 طی سرشماریهای به عمل آمده تعداد آن در مجموعه استان گیلان به کمتر از 100 رأس رسید.
زلفینژاد گفت: تخریب جنگل و تبدیل آن به مجمع الجزایر منفک از یکدیگر به واسطه فعالیتهای شرکتهای مقاطعه کار جنگل، به شدت امنیت جمعیت این گونه را مورد تهدید قرار داده است. متاسفانه محدود شدن زیستگاه این جانور و قرار گرفتن در معرض اصوات ناشی از تعریض جادهها و تخریب جنگل علاوه بر کاهش میل مرال به جفتگیری، بارداریهای آن را نیز گاه ناموفق میکند، چرا که استرسهای موجود در زیستگاهها میتواند عادات عمومی جانور را تغییر دهد.
مدیر کل محیط زیست گیلان تصریح کرد: خوشبختانه در 4 سال گذشته به دلیل افزایش تعداد پایگاههای سرمحیط بانی در مناطق مرال خیز استان و تبلیغات و فرهنگسازی مداوم در جهت حفظ این گونه مهم به نظر میرسد، از شیب تند تخریب جمعیت این گونه کاهش یافته و مشاهده گاه به گاه گلههای این گونه در مناطق شکار ممنوع که تا 5 سال پیش عبور نمیکرد حاکی از آرامش نسبی مناطق بوده است.
پراکنش این گونه حمایت شده در دنیا در اروپا، شمال غربی آفریقا، آسیا و امریکا است که در استان گیلان نیز این گونه در معرض خطر انقراض قرار دارد و با متخلفین شکار این جانور برخورد جدی قانونی انجام میشود.
تاکنون طی چند سال اخیر در استان گیلان چند باند فعال شکار غیرقانونی این گونه شناسایی و متلاشی شدهاند و در سطح جهانی نیز با این پدیده برخورد شدید قانونی صورت میگیرد، این گونه هم اکنون در لیست قرمز IUCN قرار گرفته است.